กิจกรรม : แยกแยะคำภาวนาในพิธีมิสซาบูชาขอบพระคุณ
ให้เปิดบทประจำมิสซาฯ แล้วเขียนบทภาวนาที่ตรงกับรูปแบบการภาวนาต่าง ๆ ทั้ง 5 ที่ได้เรียนรู้มาแล้ว
รูปแบบการภาวนา บทภาวนาในพิธีมิสซาบูชาขอบพระคุณ
การภาวนาถวายพระพรและนมัสการ
การภาวนาวอนขอ
การภาวนาอ้อนวอนเพื่อมวลชน
การภาวนาขอบพระคุณ
การภาวนาสรรเสริญ
การฝึกภาวนาสำหรับเด็ก
แบบที่ 1
การภาวนาจากพระคัมภีร์
(แบบ Meditation : การรำพึง)
ขั้นตอนการภาวนาแบบรำพึง
1.เกริ่นนำเรื่องที่จะให้เด็กๆรำพึง
2.เล่าเรื่องจากพระคัมภีร์ที่ได้เตรียมไว้ให้เด็กรำพึง
3.ให้เด็กได้ภาวนาจากใจโดยการเขียน หรือวาดภาพแล้วให้เขียนคำภาวนาประกอบภาพ
4.ให้เด็กๆแบ่งปันสิ่งที่เขียนกับเพื่อนๆ
5.ครูอธิบายเพิ่มเติม : ทำให้สมบูรณ์
6.ภาวนาปิด โดย อาจจะเป็นภาวนาจากใจหรือการขับร้องเพลงที่สอดคล้องกับเรื่องที่รำพึง
ตัวอย่าง
คืนแห่งดวงดาวในเมืองเบธเลเฮม(ลูกา 2:1-16)
เกริ่นนำ
เกริ่นนำโดยพูดคุยกับเด็กในเรื่อง "วันเกิด" ถามถึงวันเกิดของพวกเขาว่า เกิดเมื่อไร
ที่ไหน ทำไมวันเกิดจึงมีความสำคัญ ทำอะไรกันบ้าง ถ้ามีใครเกิดในวันนี้หรือใกล้ๆ
วันนี้ก็ให้มีการฉลองกันเลย
ให้วกเข้าเรื่องของวันเกิดของพระเยซู วันนั้นแม่พระและนักบุญโยเซฟตื่นเต้นมาก
ที่พระเยซูจะบังเกิดมา นักบุญโยเซฟได้ตระเตรียมรางหญ้าเพราะไม่มีเตียง ไม่มีฟูก
ส่วนแม่พระเตรียมผ้าอ้อมและผ้าห่ม
อย่างไรก็ดี ในวันที่แม่พระใกล้ถึงกำหนดคลอดนั้น จักรพรรดิโรมันชื่อซีซาร์ ออกัสตัส
ได้ออกประกาศให้ทุกคนต้องไปจดทะเบียนสำมะโนประชากรยังบ้านเกิดของตนเอง
เพื่อทางการ จะได้รู้ว่าประเทศของเขามีประชากรทั้งหมดกี่คน พระแม่และนักบุญ
โยเซฟจึงต้องออกเดินทางไกล เพื่อไปจดทะเบียนด้วย เพราะบ้านเกิดของท่าน
ทั้งสองอยู่ที่เมืองเบธเลเฮม ระหว่างการเดินทางนั้นเอง ที่พระแม่ได้ให้กำเนิดพระเยซูเจ้า
จากนั้นเชิญชวนให้เด็ก ๆ รู้จักการรำพึง
การรำพึง
เราจะเดินทางไปพร้อมกับแม่พระและนักบุญโยเซฟไปยังเมืองเบธเลเฮม...ให้เราทุกคน
หลับตา..หายใจลึก ๆ ไม่ต้องนึกถึงใคร หรืออะไร นอกจากฟังเสียงของครูและนึกถึง
ภาพที่ครูจะเล่าให้เธอฟัง.... ทำตัวตามสบาย ไม่ต้องเกร็ง
ตอนนั้นเป็นเวลาเย็นแล้ว และตัวเธอก็เป็นคนหนึ่งที่เดินอยู่ท่ามกลางคนมากมายใน
เมืองเบธเลเฮม เธอ เห็นนักบุญโยเซฟกำลังจูงลาตัวหนึ่งเดินมาตามถนน...แม่พระนั่ง
อยู่บนหลังลาตัวนั้น ท่านทั้งสองท่าทางเหนื่อยอ่อน เพราะการเดินทางที่แสนไกล...
สีหน้าของแม่พระรู้สึกกังวล เพราะใกล้จะคลอดแล้ว............นักบุญโยเซ ฟพยายาม
มองหาที่พักสักแห่งเพื่อให้แม่พระได้พักผ่อน และเพื่อจะได้คลอดอย่างสบาย...
เธอยืนอยู่ใกล้ ๆ ท่านทั้งสอง......นักบุญยอเซฟพยักหน้าเรียกเธอ ให้เข้าไปใกล้ ๆ...
เธอเดินเข้าไปหา...นักบุญโยเซฟท่าทางใจดีมาก..ท่านบอกให้เธอช่วยถือเชือกที่ผูก
ลาไว้ เพื่อท่านจะได้เข้าไปติดต่อที่พัก...ขณะนั้นมีผู้คนเดินกันไปมาพลุกพล่านไปหมด
นักบุญโยเซฟกลัวลาจะตื่น แล้วแม่พระจะเป็นอันตราย..เธอจับเชือกไว้แน่นด้วย
ความยินดี และเอามือลูบตัวลาให้อยู่นิ่ง ๆ ...แม่พระนั่งอยู่บนหลังลาเงียบ ๆ..
เธอเหลียวไปมองแม่พระเห็นแม่พระขบริมฝีปากแน่น แสดงว่าแม่พระไม่ค่อยสบาย...
เธอเข้าใจได้ว่าแม่พระกำลังใกล้คลอดเต็มทนแล้ว...
"ท่านมาแล้ว" แม่พระพูดกับเธอ...นักบุญโยเซฟรีบมาหาเธอ...สีหน้าของนักบุญ
โยเซฟ เต็มไปด้วยความกังวล..ท่านบอกพวกเราว่า "ไม่มีห้องว่างเลย"
....แม่พระมีสีหน้าไม่สู้ดี... นักบุญโยเซฟเข้ามาเอามือกุมมือแม่พระไว้แล้วพูดว่า
"ไม่เป็นไรน่ะ...ยังมีถ้ำเล็ก ๆ ด้านหลังโน้น คงพอให้เราอยู่กันหนาวได้".....
แล้วนักบุญโยเซฟจึงพาแม่พระ..แม่พระพูดกับนักบุญโยเซฟว่า
"โปรดรีบๆพาดิฉันไปหน่อย ฉันปวดมากจริง" เธอก็เดินตามไปด้วย..ในใจของเธอ
ภาวนาขอพระเจ้า ได้ช่วยบรรเทาความเจ็บปวดให้พระแม่ด้วย...(หยุดสักครู่หนึ่ง)
การภาวนา
(กระตุ้นเด็กให้ภาวนาจากใจเพื่อแม่พระ โดยให้ลืมตาแล้วเขียนคำภาวนาลงในสมุด ....
หรือวาดภาพตอนที่เด็กประทับใจมากที่สุดในเรื่องนี้ แล้วให้เขียนคำภาวนาลงไป
เมื่อทุกคนทำเสร็จแล้ว ให้มีการแบ่งปัน)
แบ่งปัน
ใครต้องการแบ่งปันคำภาวนาที่ให้แม่พระบ้าง ให้ออกมาแบ่งปันกับเพื่อนข้างหน้านี้
หรือให้คุยกันในกลุ่มเล็ก ๆ ก่อนก็ได้
เสริมให้สมบูรณ์
ให้ครูพูดถึงความยากลำบากของแม่พระที่ให้กำเนิดพระเยซู แม่พระยอมลำบากเพื่อลูก
ให้เราจดจำเรื่องของแม่พระให้ดีๆ นอกจากแม่พระแล้ว เรายังมีแม่ของเราเองด้วย แม่ที่ให้กำเนิดเรา
แม่ที่ยอมลำบากเพื่อพวกเรา ให้เราใช้เวลาอีกเล็กน้อยคิดถึงแม่ของเรา
ให้เราวาดภาพแม่ของเราลงในสมุด แล้วเขียนคำภาวนาให้แม่ของเราโดยเฉพาะ
ภาวนาปิด
ให้ทุกคนรวมกันเป็นวงกลม ถ้ามีรูปแม่พระอยู่ใกล้ ๆ ก็ให้อยู่ต่อหน้าแม่พระ
เชิญชวนให้เด็ก ๆ อ่านคำภาวนาที่เขียนไว้ทั้งสองต่อหน้ารูปแม่พระ
แบบที่ 2
การภาวนาโดยการเขียน
ให้ครูตั้งหัวข้อให้เด็กเขียนคำภาวนา เช่น
-ให้เราภาวนาเพื่อให้ภาคใต้มีสันติสุข อย่าให้มีการฆ่ากัน หรือทำร้ายกัน
-ให้เราภาวนาเพื่อเด็กๆที่ขาดแคลนอาหารหรือเครื่องนุ่งห่ม
-ให้เราภาวนาเพื่อพ่อแม่พี่น้องของเรา
-ให้ภาวนาขอบคุณพระเจ้า หรือสรรเสริญพระเจ้า หรือขอพร หรือขอโทษ
หรือภาวนาให้ผู้อื่น โดยเข้ากับชีวิตประจำวันของเด็ก ๆ
-ให้เขียนจดหมายถึงพระเยซู หรือแม่พระ
-ให้เขียนในรูปแบบข่าวหนังสือพิมพ์ เพื่อรายงานความเป็นไปของสังคม
เช่น รายงานสถานการณ์ค่ายคำสอนของเราให้พระเจ้าทราบ และภาวนาวอนขอ
พระพรสำหรับค่ายฯ ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่เขาต้องการเป็นต้น
-ฯลฯ
จากนั้นให้เด็กได้เขียนคำภาวนา โดยเริ่มต้น
"ข้าแต่พระบิดาผู้ใจดี...................................................................อาแมน"
แบบที่ 3
การภาวนาจากภาพ
1.ให้ครูนำภาพใดภาพหนึ่งแสดงให้เด็กๆดู
(ภาพจากหนังสือพิมพ์ หรือโปสเตอร์ต่าง ๆ ก็ได้) แล้วถามว่า
-เธอเห็นอะไรในภาพนี้ มีใคร ทำอะไร
-เธอเห็นแล้วรู้สึกอย่างไร(ดีใจ เสียใจ สนุก สงสาร...)
-เธออยากเป็นใครหรือไม่อยากเป็นใครในภาพนี้ ทำไม
-เธออยากจะบอกกับพระเจ้าว่าอย่างไร
2.ในขั้นตอนแรกนี้อาจจะให้เด็ก ๆ ได้เขียนลงในสมุดก็ได้
3.จากนั้นให้มีการแบ่งปันว่าเด็กแต่ละคนมีความรู้สึกอย่างไร
และอยากบอกพระว่าอย่างไร
4.สุดท้ายให้ครูนำภาวนาจากใจ สรุปตามความรู้สึกของเด็ก ๆ
แบบที่ 4
การภาวนาเร้าวิงวอน
ให้เด็กๆแต่งคำภาวนาเร้าวิงวอนจากใจของตนเองในโอกาสหรือฉลองต่างๆ
เป็นการภาวนาเพื่อสรุปบทเรียน เช่น เมื่อเราสอนเรื่องนักบุญเปโตรเสร็จแล้ว เราให้เด็ก ๆ
เขียนคุณงามความดีของเปโตรคนละข้อ เช่น นักบุญเปโตรผู้ซื่อสัตย์ นักบุญเปโตรผู้ทำผิด
แล้วขอโทษ นักบุญเปโตรทำอัศจรรย์ .....ฯลฯ แล้วให้แต่ละคนอ่านสิ่งที่ตนเองเขียนคนละข้อ
เมื่อจบแต่ละข้อให้ทุกคน ภาวนาพร้อมกัน "ช่วยวิงวอนเทอญ"
ขั้นตอน
1.นำเสนอประวัตินักบุญ หรือผู้ศักดิ์สิทธิ์คนใดคนหนึ่ง
2.ให้เด็ก ๆ ขียนคุณงามความดี หรือคุณลักษณะที่เขาประทับใจต่อนักบุญคนนั้น
คนละข้อ หรือสองคนต่อหนึ่งข้อ
3.ให้ทุกคนภาวนารับ "ช่วยวิงวอนเทอญ" พร้อม ๆ กัน ตัวอย่างเช่น (ผู้นำ)
นักบุญเปโตรผู้ซื่อสัตย์ (ทุกคน) ช่วยวิงวอนเทอญ
4.ให้ครูเป็นผู้เริ่มต้น และจบส่งท้าย
แบบที่ 5
ภาวนาโดยการวาดและการระบายสี
ขั้นตอน
1.ให้ครูอ่านพระคัมภีร์ตอนใดตอนหนึ่งที่ต้องการให้เด็กรำพึง
2.หาที่เงียบ ๆ ตั้งตนต่อหน้าพระเจ้า
3.ให้มีกระดาษ ดินสอสี
4.ให้วาดภาพจากพระคัมภีร์ตอนที่เขาประทับใจ พร้อมกับคำภาวนาหรือความในใจที่อยากจะบอกพระเจ้า
5.ให้แบ่งปันกับเพื่อน ๆ
6.นำเอาภาพไปติดแสดงไว้ให้คนอื่น ๆ ได้ดู
แบบที่ 6
การภาวนากับเพลง
ขั้นตอน
1.เลือกเพลงที่เหมาะสำหรับเด็กๆ
2.ให้เด็กอ่านเนื้อเพลง หาคำยากแล้วอธิบายความหมายของเพลงนั้น
3.ให้เด็กร้องให้เป็น สัก 2-3 รอบ
4.ให้เด็กหา "คำ" หรือ "วลี" หรือ "ประโยค" ที่ประทับใจ โดยอาจจะให้เขียน คำๆนั้น
ลงในสมุด
5.ให้เด็กเงียบ ๆ พูดคำ ๆ นั้นในใจซ้ำๆหลายๆครั้ง แล้วตอบตนเองว่าทำไมจึงชอบ
คำนั้น
6.จากนั้นให้แบ่งปันกับเพื่อน
แบบที่ 7
การภาวนาจากเรื่องเล่า - บทกวี - หนังสือพิมพ์
ขั้นตอน
1.ครูอาจจะมีเรื่องที่มีความหมายดี ๆ เกี่ยวกับการดำเนินชีวิตของเด็ก ๆ
เรื่องนี้อาจจะเอามาจาก แหล่งต่าง ๆ ที่ไม่ใช่พระคัมภีร์ก็ได้
2.ครูเล่าเรื่องให้เด็กฟัง หลังจากนั้นตั้งคำถามให้เด็กได้คิด
-ฟังเรื่องนี้แล้วเธอรู้สึกอย่างไร
-เธออยากเป็นใครในเรื่องนี้ ทำไม
-เธอไม่อยากเป็นใครในเรื่องนี้ ทำไม
-เธออยากจะบอกพระเจ้าว่าอย่างไร (ให้เขียน)
-แล้วให้มีการแบ่งปันกัน
-จบลงด้วยการสรุปของครู โดยการประมวลจากคำตอบของเด็ก ๆ
และการเพิ่มเติมของครู