ศิลปะการสอนคำสอน
บทที่ 1 จุดประสงค์ของการสอนศาสนา
การสอนศาสนาต้องตั้งจุดมุ่งหมายไปที่การประพฤติปฏิบัติตนให้เป็นคาทอลิกที่ดี
เพื่อจะได้บรรลุถึงจุดประสงค์ประการนี้ จึงมีหลักที่ควรใส่ใจอยู่สามประการ ดังนี้...

หลักที่หนึ่ง
มุ่งความสนใจของท่านไปยังเด็กไม่ใช่ที่ตำรา

    ภาระหน้าที่ของเราในการสอนคำสอนคือ การร่วมมือกับพระหรรษทานของพระเจ้าในการพัฒนาชีวิตพระคริสต์ ในจิตวิญญาณของบรรดาเด็กๆ อย่างที่นักบุญเปาโลกสอนเราไว้ว่า “ลูกรักเอ๋ย! ข้าพเจ้าขอพูดอีกครั้งว่า ข้าพเจ้ารู้สึกปวดร้าวเหมือนดังมารดาคลอดบุตร จนกว่าพระลักษณะของพระเยซูคริสต์จะอุบัติขึ้นในท่าน” (กาลาเทีย 4:19)

   ตำราคำสอนเป็นแค่คู่มืออย่างหนึ่ง เพื่อจะได้บรรลุถึงชีวิตพระคริสต์ เป็นคู่มือที่ต้องเรียนด้วยใจ การท่องจำโดยขาดความเข้าใจหรือไม่มีคำอธิบายที่เหมาะสม จะก่อให้เกิดอันตรายดุจดังการเลี้ยงลูกที่ผิดๆ เช่น มันอาจจะไม่ทำให้เกิดการพัฒนาทางด้านศาสนา เด็กอาจจะไม่เกิดความสำนึกทางศาสนาหรือไม่สนใจสิ่งที่ดีๆ ทางศาสนา

  ชีวิตแห่งพระหรรษทานซึ่งได้รับการปลูกฝังไว้ในจิตใจตั้งแต่การรับศีลล้างบาป มีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนาเติบโตขึ้นด้วยอาหารฝ่ายจิต แต่อาหารนี้ต้องให้ในรูปแบบและปริมาณที่เหมาะสมผสมกลมกลืนกันอย่างดี เราต้องแนะนำเด็กๆ เข้าสู่โลกแห่งความเชื่อในลักษณะที่ว่า ความจริงที่เผยแสดงจากพระนั้นกลับกลายเป็นความคิดที่แจ้งชัด ซึ่งให้แนวทางแห่งชีวิต และพละกำลังที่กระตุ้นพวกเขาให้เดินหน้าต่อไปในหนทางของความครบครันแบบคริสตชน

หลักที่สอง
สอนให้ทำ ไม่ใช่ให้รู้

 การสอนของเราต้องมุ่งไปยังสิ่งที่เด็กต้องทำ เช่น การร่วมมิสซา การรับศีลศักดิ์สิทธิ์และเรื่องศีลศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ การติดตามรอบปีพิธีกรรมของพระศาสนจักร หน้าที่ของเราต่อพระเจ้าและต่อเพื่อนบ้านเราต้องเอาใจใส่สอนเขาดังนี้

 1.แนวทางที่ถูกต้องในการกระทำ
 2.ความหมายของสิ่งที่จะทำ

ข้อคำสอนทั้งหมดของศาสนาสามารถนำมาสอนได้โดยวิธีการอธิบายถึงสิ่งที่เด็กต้องกระทำหรือ จะต้องทำในภายหลัง แต่เราต้องเลือกเอาสิ่งที่เด็กสามารถรับได้ เข้าใจได้ ไม่ใช่ให้ทั้งหมด แนวการสอนแบบนี้เป็นสิ่งจำเป็นมากยิ่งขั้นเป็นต้น หลังจากพระสันตะปาปา ปีโอที่ 10 ได้ออกกฏเกณฑ์เกี่ยวกับการรับศีลมหาสนิทครั้งแรกของเด็ก เป็นที่ยอมรับกันแล้วว่าเด็กที่มีอายุแค่ 7 ขวบนั้นยังไม่พร้อมที่จะได้รับการเตรียมตัวรับศีลมหาสนิทครั้งแรก โดยการเรียนรู้แบบท่องจำ (ถาม – ตอบ) พวกเขาควรถูกสอนให้รู้วิธีสารภพาบาปและการรับศีลมหาสนิทอย่างถูกต้อง และควรช่วยเหลือตามความสามารถของพวกเขา ให้เข้าใจความหมายถึงสิ่งที่พวกเขากระทำแล้วนั้นครูคำสอนควรทบทวนดูวิธีการที่เรานำเสนอให้เหมาะสมสำหรับเด็กที่โตกว่าอีกด้วย

หลักที่สาม
ปฏิบัติตนเป็นเช่นผู้ช่วยของพระคริสต์ ในการเสริมชีวิตพระในตัวของเด็กๆ
 งานของพระคริสต์ก็คือการมอบชีวิตของตนเพื่อมวลมนุษย์ แต่พระคริสต์ได้ทรงเลือกพระศาสนจักรให้อยู่ในฐานะเจ้าสาวของพระองค์และเป็นมือขวาในงานแห่งการถ่ายทอดชีวิตพระและบำรุงรักษาชีวิตพระไว้ พระศาสนจักรได้รับมอบหมายเป็นเครื่องมือของพระคริสต์และผู้ช่วยในงานด้านศาสนานี้

 1.ในฐานะผู้ช่วยของพระคริสต์ ท่านต้องดำรงไว้ซึ่งความสนิทชิดเชื้อกับพระคริสต์ในคำภาวนา วอนขอพระองค์เพื่อใช้ท่านให้เป็นเครื่องมือของพระองค์เพราะว่าพระเยซูเจ้าได้ตรัสไว้ว่าผู้ที่เข้าสัมพันธ์สนิทสนมกับข้าพเจ้าจะเกิดผลมากมาย ถ้าไม่มีข้าพเจ้าท่านก็ทำอะไรไม่ได้ (ยอห์น 15:5) ท่านต้องมีความรักต่อพระในหัวใจของท่าน และพร้อมที่จะหยิบยื่นให้กับผู้อื่น มีคนกล่าวไว้ว่า “ศาสนาสอนไม่ได้แต่จับต้องได้” แบบอย่างชีวิตของท่านจะก่อให้เกิดผลมากกว่าคำพูด

 2.งานสำคัญของท่านคือการเอาชนะหัวใจและน้ำใจของเด็กๆ เพื่อพระเยซู สิ่งที่ผลักดันน้ำใจก็คือ ความปรารถนา ความปรารถนาถูกกระตุ้นโดยความสนใจ ความสนใจบังคับไม่ได้แต่กระตุ้นกันได้ ครูคำสอนจึงต้องรู้วิธีที่ปลูกเร้าความสนใจของเด็กในพระคริสต์และพระอาณาจักรของพระองค์ไม่ผิดที่กล่าวว่า การค้นหาความสนใจและเปลี่ยนมันไปในหนทางที่ถูกต้อง คือภารกิจทั้งหมดของการศึกษาอบรม ความเชื่อของเราก็คือความสนใจที่แน่วแน่ แต่เราต้องค้นหาวิธีการที่จะรู้ถึงความสนใจของเด็ก หรือวิธีการปลูกเร้าความสนใจของเด็กตามวัย
ของเขา ความสนใจของเด็กวัย 6 ขวบย่อมต่างจากเด็กวัย 9 ขวบ หรือ 10 ขวบไม่มีอะไรสำคัญไปกว่าการทำให้บทเรียนของคุณน่าสนใจ แต่ต้องสนใจในศาสนานี้ไม่ใช่คำถามแต่ท้าทายคุณ “คุณไม่สามารถเข้าไปในอาณาจักรสวรรค์ได้นอกจากว่าคุณกลายเป็นเหมือนเด็กเล็กๆ” เพื่อการปลุกเร้าความสนใจของเด็กในพระคริสต์ ท่านต้องเข้าถึงพวกเขาด้วย ความเข้าใจและความรักที่ละม้ายคล้ายองค์พระคริสต์ท่านต้องแสดงตัวต่อเขาด้วยความเคารพนับถือ เช่นเดียวกับองค์พระเยซูกระทำ เมื่อพระองค์ทรงล้างเท้าให้กับบรรดาอัครสาวก

 3.เด็กจะติดตามการชี้นำของท่าน ถ้าท่านชนะไม่เพียงความชื่นชอบแต่รวมถึงความเคารพนับถือจากพวกเขาด้วย เพื่อการเอาชนะความเคารพ ท่านก่อนอื่นหมดต้องเป็นครูที่ดี เอาใจใส่เตรียมชั้นเรียนให้พร้อมและรู้ถึงวิธีที่รักษาระเบียบวินัยเป็นสิ่งสำคัญมากทีเดียวที่เราต้องสร้างบรรยากาศแห่งความสุขและความสนุกสนาน นักบุญออกัสติน ได้ยืนยันอย่างเข้มแข็งในจุดนี้