หน้าที่แรก ช่วยกลุ่มในการรวมตัวกัน

1. เข้าใจว่าทำไมสมาชิกจึงเข้าร่วมในกลุ่มและพยายามที่จะเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มตลอดไป คนโดยทั่วไปเข้าร่วมกลุ่มเพื่อสนองตอบความต้องการส่วนบุคคล ตัวอย่าง เช่น ความต้องการเป็นส่วนของกลุ่ม, ต้องการคบหาสมาคมกับเพื่อน หรือต้องการที่จะทำอะไรสักอย่างหนึ่งกับคนอื่น หรือบางทีก็เข้าร่วมกลุ่มเพราะความมุ่งหมายบางอย่าง, เข้าร่วมในกิจกรรมของกลุ่ม, เข้าร่วมกับเพื่อน หรือไม่ก็เพราะว่ามีคนคาดหวังไว้ว่าคนเองจะเข้าร่วมด้วย ถ้ากลุ่มไม่สามารถสนองตอบความต้องการได้ดังหวัง ก็มักจะเลิกมาเข้าร่วมในกลุ่ม ความเข้าใจในเหตุผลเหล่านี้ ทำให้ผู้นำกลุ่มสามารถช่วยเหลือสมาชิกในการสนองตอบ ความต้องการของแต่ละบุคคลได้ อันจะทำให้กลุ่มกลายเป็นกลุ่มที่ประสบผลสำเร็จ
2. เข้าใจถึงแรงผลักที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของสมาชิกกลุ่มและชีวิตของกลุ่มเอง ในช่วงการเกิดกลุ่มใหม่ ๆ กระบวนการในการเข้ามาร่วมกลุ่มของสมาชิกมักจะเป็นที่คาดหวังไว้ และเป็นสถานะทางจิตวิทยาของแต่ละบุคคล กลุ่มเอง ในช่วงเริ่มต้นชีวิตก็จะผ่านเข้าไปในกระบวนการที่คาดหวังไว้เช่นกัน ความรู้เรื่องของแรงผลักดันนี้จะทำให้ผู้นำกลุ่มสามารถเข้าใจพฤติกรรมของสมาชิกแต่ละคน อันจะทำให้ยุทธวิธีในการยกระดับการเจริญเติบโตของกลุ่มมีแนวโน้มดีขึ้น
3. ทักษะในการช่วยเหลือกลุ่มในการตั้งเป้าหมาย ซึ่งจะเป็นตัวกำหนดถึงกิจกรรมของกลุ่มเรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญมากและเป็นงานที่ยากเอาการ คนยอมให้กลุ่มเป็นเจ้าของเพราะมีเหตุผล องค์การต่าง ๆ ให้ความอุ้มชูกลุ่มก็มีเป้าประสงค์ เจ้าหน้าที่, ผู้บริหาร, ผู้นำกลุ่มและสมาชิก ต่างก็มีความมุ่งหวังของตนเอง ถ้าหากว่าการตั้งเป้าหมายของกลุ่มกระทำโดยพิจารณาถึงสิ่งเหล่านี้อย่างถ่องแท้ ในความต้องการ, เป้าหมาย และการคาดหวัง เป้าหมายส่วนบุคคลได้รับการตอบสนองในเป้าหมายของกลุ่ม, เป้าหมายของกลุ่มสัมพันธ์กันกับเป้าหมายขององค์กร, ความสัมพันธ์ระหว่างผู้นำกลุ่มและผู้บังคับบัญชาเข้าใจกัน, การรับผิดชอบร่วมกันได้รับการยอมรับจากทุกฝ่าย กลุ่มก็จะพัฒนาไปในทางที่มีวุฒิภาวะขึ้น
4. ทักษะในการช่วยเหลือกลุ่มให้พัฒนาองค์กรที่เหมาะสมในการดำเนินงานตามเป้าหมาย

        องค์การของกลุ่มประกอบด้วย กรรมการที่ได้รับคัดเลือก, โครงสร้างขององค์กร, วิธีการดำเนินงานในการรับสมาชิกใหม่, วันเวลาการประชุม บางทีอาจจะกระทำตามหรือไม่ตามธรรมนูญของกลุ่มโดยทั่วไปก็ได้ เป้าหมายที่ตั้งไว้ทำให้สมาชิกรู้ว่ากลุ่มต้องการจะทำอะไรได้ดีที่สุด ถ้าเป็นองค์กรของกลุ่มที่เล็ก การที่สมาชิกจะต้องเสียเวลามาทำเรื่องที่ง่าย ๆ ให้เป็นยาก เช่น ตั้งองค์กรเสียใหญ่โต มีการประชุมตามแบบแผน ก็อาจจะทำให้เกิดการเสียเวลา เบื่อหน่าย องค์กรที่พยายามสร้างขึ้นที่ไม่สัมพันธ์กับเป้าหมาย ก็อาจทำให้สมาชิกเกิดการคับข้องใจได้ ผู้นำกลุ่มต้องเข้าใจความแตกต่างเช่นนี้เป็นอย่างดี

หน้าที่ที่สอง ช่วยเหลือสมาชิกในกลุ่มให้เป็นคนมีประสิทธิภาพขึ้นทั้งส่วนตนและในฐานะสมาชิกของกลุ่ม

1. มีความรู้เกี่ยวกับความคิดและทักษะของการเป็นผู้นำกลุ่มและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ Concept ใหม่ ๆ เกี่ยวกับการเป็นผู้นำเน้นมากขึ้นในเรื่อง “ผู้นำทำอะไร” มากกว่า “ผู้นำคืออะไร” อะไรที่ผู้นำทำนั้น สมาชิกคนใด ๆ ในกลุ่มก็สามารถกระทำได้ ขอบข่ายของหน้าที่ของผู้นำครอบคลุมไปถึงการแบ่งปันกันเป็นผู้นำในกลุ่ม การพึ่งพาอาศัยผู้นำกลุ่มมักไม่ค่อยจำเป็นมากไปกว่าการที่สมาชิกทุกคนมีส่วนในการตัดสินใจ เพื่อที่จะดำเนินงานหรือสร้างประสบการณ์ที่มีคุณค่าอันเป็นผลเนื่องมาจากความสำเร็จที่ได้ร่วมกันทำให้เกิดขึ้น
2. ทักษะในการติดต่อสื่อสาร การพินิจจารณาเรื่องการติดต่อสื่อสารของสมาชิกในกลุ่มอาจทำให้ทราบว่าทำไมกลุ่มถึงได้มีปัญหา คนหนึ่งพูดอย่างหนึ่งแต่ได้ยินไปอีกอย่างหนึ่ง คนส่วนใหญ่มักติดต่อสื่อสารโดยลักษณะท่าทางที่แสดงออก แต่ก็มักจะไม่ใครเคยตระหนักว่าเป็นอย่างนั้น กลุ่มอาจช่วยให้ทุกคนตระหนักถึงวิธีต่าง ๆ ในการติดต่อสื่อสาร และจะช่วยฝึกฝนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
3. ทักษะในการพัฒนาการเปิดเผยเปิดใจระหว่างสมาชิกในกลุ่ม ในกลุ่มใหม่ ๆ สมาชิกส่วนมาจะรู้สึกและปิดตนเอง และมักไม่ทราบว่าจะต้องปฏิบัติตัวอย่างไรจึงจะถูกต้องเมื่อมีใครมาพูดทำให้เกิดการเป็นกันเอง จึงจะสามารถทำให้รู้สึกชินบ้าง คนโดยทั่วไปมักจะพบว่าเป็นการยากที่จะพูดเรื่องของตนเองต่อหน้าคนแปลกหน้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิ่งที่ถือว่าเป็นความลับ แต่ถ้าได้มีการเริ่มต้นแล้ว ความแตกต่างเหล่านี้ก็จะค่อยหายไป มีความมั่นใจและอบอุ่นใจเกิดขึ้น เหล่านี้คือขั้นตอนแรกที่สมาชิกในกลุ่มมักจะทำ
4. ทักษะในการช่วยเหลือกลุ่มให้สามารถให้และรักการ Feed-back เมื่อมีสมาชิกคนใดได้รับการบอกกล่าวจากคนอื่นว่าตนเองปฏิบัติตัวอย่างไร, พฤติกรรมของตนเองทำให้คนอื่นรู้สึกอย่างไร เหล่านี้เป็นการรับการ Feed-back จากคนอื่น, การ Feed-back เป็นความจำเป็นในการที่จะทำสมาชิกแต่ละคนปรับปรุงพฤติกรรมของตนเองและพัฒนาความสัมพันธ์กับบุคคลอื่น การ Feed-back ที่ดีจะต้องได้รับการฝึกฝนในเรื่องการฟังอย่างตั้งอกตั้งใจ, ความเห็นใจคนอื่น จนเกิดทักษะจนสามารถให้การได้โดยผู้รับไม่มีความรู้สึกว่าถูกตำหนิหรือถูกลงโทษ แต่กลับเข้าใจและเห็นความสำคัญที่จะรับเอา ในทางตรงกันข้ามทักษะในการขอให้คนอื่นให้ Feed-back แก่เราก็เป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง
5. ทักษะในการแยกแยะรวบรวมจุดประสงค์ของสมาชิก และใช้ความขัดแย้งระหว่างกันให้เป็นประโยชน์ในการสร้างการเรียนรู้ให้เกิดขึ้น คนมีความแตกต่างกันในความคิด ทัศนคติ ค่านิยม ความเชื่อ และพฤติกรรม ความแตกต่างดังกล่าวมีอิทธิพลต่อความหวังของสมาชิกและผู้นำกลุ่ม เมื่อความแตกต่างกันในทางความคิดมีมากก็จะก่อให้เกิดความขัดแย้ง ปัญหามักเกิดขึ้นเมื่อพฤติกรรมของสมาชิกหรือผู้นำกลุ่มเปลี่ยนไปจากที่เขาคาดหวังไว้ หากกลุ่มสามารถที่จะแยกแยะสอบถามความคาดหวังของสมาชิกแต่ละคนได้โดยการเปิดตัวเอง และแก้ปัญหาการขัดแย้งด้วยความซื่อตรงได้ กลุ่มก็จะเจริญขึ้น ซึ่งในทางกลับกันก็จะส่งผลให้เกิดประสบการณ์ที่ดีต่อสมาชิก
6. ทักษะในการสนองตอบอย่างเหมาะสมต่อพฤติกรรมของสมาชิก พฤติกรรมของคนเราทุกอย่างที่แสดงออกไม่ว่าจะดีหรือเลวมักมีเหตุผลที่น่าศึกษาเสมอ โดยทั่วไปแล้วผู้นำกลุ่มมักจะสามารถเข้าใจและสนอบตอบต่อพฤติกรรมของสมาชิกได้เป็นอย่างดีอยู่แล้ว และหากเกินความสามารถเขาก็ยังสามารถที่จะขอให้ผู้เชี่ยวชาญเป็นพิเศษดำเนินการต่อแทนได้
7. ทักษะในการพัฒนาบรรยากาศของการเจริญเติบโตให้กับสมาชิกและผู้นำกลุ่ม บรรยากาศของการสนับสนุนและยอมรับจะช่วยส่งให้สมาชิกสามารถพัฒนาศักยภาพของตนเองได้เต็มที่ การตระหนักในตนเอง, ความเข้าใจตนเอง เกิดขึ้นได้ก็โดยมีบรรยากกาศที่เหมาะสม กลุ่มหลายกลุ่มประสบผลสำเร็จโดยวิธีนี้ แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดนั้นขึ้นอยู่กับทัศนคติของผู้นำเอง หากผู้นำพยายามสำรวจตนเองอย่างซื่อสัตย์ร่วมกับกลุ่ม เขาแสดงให้เห็นว่าเขามีการยอมรับความสามารถของตนเองในฐานะเป็นคนคนหนึ่ง เพราะเหตุนี้ ก็มีอิสระที่จะหลีกเลี่ยงการป้องกันตนเอง สามารถที่จะปล่อยวาง และสร้างความสัมพันธ์กับเพื่อนเป็นอย่างดี พฤติกรรมที่แสดงออกจึงเต็มไปด้วยความเข้าใจ ยอมรับ ไว้วางใจ และอนาทรต่อคนอื่น เหล่านี้เป็นบรรยากาศที่ทำให้เกิดการเจริญเติบโตขึ้น

หน้าที่ที่สาม ช่วยกลุ่มในการพัฒนากิจกรรมกลุ่ม

1. มีความรู้เกี่ยวกับชุมชนซึ่งกลุ่มของตนเองเป็นส่วนหนึ่ง รู้ปัญหา ความต้องการ ลักษณะ โครงสร้าง และทรัพยากรของชุมชน ผู้นำควรต้องรู้ว่าอะไรเป็นสิ่งที่มีอิทธิพลที่สุดในชีวิตของสมาชิกกลุ่ม สมาชิกกลุ่มใช้เวลาว่างไปทำอะไร ทำงานและเล่นกับใคร
2. เข้าใจถึงความต้องการ, ปัญหา, ข้อคำนึก, ความสนใจ, สถานะ, วิถีชีวิต และงานพื้นฐานของสมาชิก ยิ่งผู้นำกลุ่มเข้าใจสมาชิกมากขึ้นเท่าใด หรือทดลองเอาใจสมาชิกมาใส่ใจเราดู ลองรู้สึกเห็นจากจุดของเขา ผู้นำก็จะยิ่งสามารถพัฒนาวิธีการต่าง ๆ ที่เหมาะสมเพื่อให้เขาพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้น
3. ทักษะในการช่วยเหลือกลุ่มให้ได้ทำสิ่งที่เขาต้องการอยากจะทำจริง ๆ   มีบ่อย ๆ ที่กลุ่มไม่ได้ทำในสิ่งที่เขาอยากทำจริง ๆ บางทีเป้าหมายของสมาชิกไม่สัมพันธ์กันกับแผนงานของกลุ่ม บ่อยทีเดียวที่สมาชิกมักมีความรู้สึกทางด้านลบว่าสิ่งที่ทำเป็นเป้าหมายของผู้นำ ในทุกสถานการณ์ การปรึกษาหารือกันอย่างอิสระและเต็มใจ การช่วยทำให้มองเป็นสิ่งที่จะทำร่วมกันได้และทุกคนยอมรับ
4. ช่วยให้กลุ่มสามารถค้นพบและริเริ่มกิจกรรมใหม่ ๆ กิจกรรมกลุ่มบางทีก็ซ้ำกันบ่อย ๆ เก่าแก่ ทั้งเนื้อหาและวิธีการ เมื่อกลุ่มปรึกษาหารือกันในการตั้งเป้าหมายที่ถูกต้องตามความต้องการของทุกคนแล้ว ควรจะมองหาวิธีใหม่ในการทำสิ่งใหม่ ๆ บ้าง กลุ่มส่วนใหญ่มักไม่ชอบทำกิจกรรมเก่า ๆ ซ้ำซากความเต็มใจของสมาชิกที่จะริเริ่มสิ่งใหม่ ๆ จะทำให้เขาสนใจขึ้น และต้องการการท้าทายในการสร้างประสบการใหม่
5. ทักษะในการช่วยเหลือกลุ่มให้มีความสัมพันธ์อันดีกับกลุ่มหรือชุมชนที่ใหญ่ขึ้น มีไม่กี่กลุ่มที่อยู่โดดเดี่ยวในสังคม กลุ่มก็เหมือนบุคคล เมื่อกลุ่มใดเข้มแข็งและพัฒนาขึ้นก็มักจะมีความปรารถนาที่จะมีความสัมพันธ์กับกลุ่มอื่น ๆ ในสังคม หน้าที่ของผู้นำก็ควรจะพยายามที่จะช่วยให้กลุ่มสร้างความสัมพันธ์กับกลุ่มอื่น ๆ ได้

หน้าที่ที่สี่ ช่วยเหลือกลุ่มให้เป็นกลุ่มที่มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น

1. มีความรู้ถึงขั้นตอนของการเจริญเติบโตของกลุ่ม กลุ่มไม่ได้เกิดขึ้นมาแล้วก็มีวุฒิภาวะเลย ก็เหมือนบุคคลทั่วไป จะต้องพัฒนาผ่านขั้นตอนต่าง ๆ บางกลุ่มไม่เคยไปถึงไหน เคยเริ่มเช่นไรก็เป็นเช่นนั้น แต่บางกลุ่มก็จะเจริญไปจนถึงขั้นที่สามารถแตกไปตั้งกลุ่มอื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นความจำเป็นและเป็นสิ่งสำคัญมรากที่ผู้นำกลุ่มจะต้องรู้ถึงขั้นของการเจริญเติบโตของกลุ่ม เพื่อจะได้ช่วยกลุ่มให้เจริญไปได้ตามความต้องการ
2. ทักษะในการช่วยเหลือกลุ่มในการแยกแยะ พัฒนา และระวังรักษามาตรฐานของกลุ่ม มาตรฐานของกลุ่ม หมายถึง ลักษณะพฤติกรรมของกลุ่มซึ่งกลุ่มได้พัฒนาขึ้นมาเป็นเวลานาน เช่น การฟังโดยความตั้งอกตั้งใจ, การตัดสินใจโดย consensus, แบ่งปันความรับผิดชอบ ช่วยกลุ่มให้ทำงานได้มีประสิทธิภาพ
3. ทักษะในการแก้ปัญหา อุปสรรคใด ๆ ทีกลุ่มพานพบจนเป็นปัญหา หากสมาชิกในกลุ่มได้พยายามเข้าใจปัญหา, แยกแยะให้ชัดเจน ก็จะเป็นหนทางนำไปสู่การทำงานร่วมกันเพื่อแก้ไขปัญหานั้น ๆ กลุ่มทุกกลุ่มมีปัญหาซึ่งเป็นสิ่งดีที่เปิดโอกาสให้กลุ่มได้ฝึกหัดแก้ไปขปัญหาได้ดีขึ้น
4. มีความเข้าใจถึงผลกระทบของความร่วมมือและการแข่งขันในกลุ่ม การแข่งขันกัน ไม่ว่าจะโดยการจงใจหรือไม่จงใจ ไม่ว่าจะเกิดระหว่างสมาชิกและสมาชิก หรือระหว่างกลุ่มเล็กต่อกลุ่มเล็ก หรือกลุ่มต่อกลุ่มก็ตาม มักทำให้ลดประสิทธิภาพของกลุ่ม ความเข้าใจในเรื่องนี้ของผู้นำจะเป็นทางนำไปสู่การพัฒนาที่ดีขึ้น
5. มีความรู้ถึงวิธีการที่จะให้กลุ่มสามารถหาข้อมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมของกลุ่ม
6. มีความเข้าใจถึงบทบาทของกลุ่มต่อกระบวนการในการเปลี่ยนแปลงทางสังคม สมาชิกกลุ่มหรือชุมชนมักกลัวการเปลี่ยนแปลง สาเหตุอาจเป็นเพราะไม่อยากจะเปลี่ยนแปลงในตัวของสมาชิกเอง หรืออาจเป็นเพราะกลัวไปว่าเปลี่ยนแปลงแล้วจะทำให้เกิดอะไรขึ้นตามมา แต่ในปัจจุบันเป็นสิ่งจำเป็นและเราไม่สามารถจเหนีไปจากความเปลี่ยนแปลงได้ กลุ่มที่มีประสิทธิภาพนั้นไม่แต่เพียงสามารถเปลี่ยนแปลงได้เท่านั้น แต่ยังเข้าร่วมกับคนอื่นในการทำการเปลี่ยนแปลงให้สำเร็จได้
7. ทักษะในการให้คำปรึกษาแก่กลุ่มและสมาชิกของกลุ่มได้