การเอาชนะใจตนเอง
ความหมาย  การพยายามเอาชนะความอยากหรือตัณหาที่เกิดขึ้นภายใจตัวเอง
และไม่ทำตามใจอยากนั้น
คำคม / ข้อคิด  “เมื่อต้องทำสิ่งใด จงทำดวยความเบิกบานยินดี”
   “เมื่อจะปฏิเสธ  ก็จงกล่าวปฏิเสธอย่างชัดแจ้ง อย่าให้คลุมเครือ”
   “จงกระทำสิ่งที่ถูกต้อง  โดยไม่ต้องไปสนใจว่าคนอื่นเค้าจะคิดอย่างไร”
   “ความเฉื่อยชาเป็นอุปสรรคต่อความสำเร็จ”
   “อดีต  ปัจจุบัน  หรืออนาคตไม่ได้ขึ้นอยู่กับคำทำนาย  แต่ขึ้นอยู่กับตัวเรา”
   “รักคนที่ไม่น่ารัก”
   “ไม่มีชัยชนะครั้งไหน จะยิ่งใหญ่ไปกว่า ชนะใจตัวเอง”

ประโยชน์ของการเอาชนะใจตนเอง 
1.ชีวิตก้าวหน้า และประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน หรือกิจการต่าง ๆ ที่ได้รับมอบหมาย หรือที่ได้กำหนดไว้
2.รู้จักปฏิเสธในสิ่งที่จะนำเราไปสู่อันตราย หรือการสูญเสีย
3.เลือกที่จะปฏิบัติสิ่งที่ดี ๆ เพื่อความก้าวหน้าของตัวเรา และยังเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับคนอื่นด้วย
4.ทำให้เรามีความเพียรทนมากขึ้น  เป็นที่ยอมรับของคนอื่น
5.มีความสุข  สมหวัง  ความยินดี

โทษของการไม่รู้จักเอาชนะใจตนเอง 
1.ชีวิตไม่ก้าวหน้า  ไม่ประสบความสำเร็จ
2.ยอมให้สิ่งไม่ดีครอบงำ หรือนำเราไป ซึ่งอาจนำพาไปสู่  ความเสียหายต่อชีวิต และทรัพย์สิน
3.เป็นคนไม่สู้ ยอมแพ้ต่ออุปสรรค และความยากลำบากอย่างง่ายดาย
4.ไม่รู้จักอดทน  ไม่มีความเพียรพยายาม และไม่เป็นที่เชื่อถือและไม่เป็นที่ยอมรับของคนอื่น
5.ชีวิตไม่มีความสุข

เนื้อหาในพระคัมภีร์ 
"….มนุษย์มิได้ดำรงชีวิตด้วยอาหารเพียงอย่างเดียว
     แต่ดำรงชีวิตด้วยพระโอวาททุกคำของพระเจ้า…..” ( มธ 4 : 1 – 11 )

บทความ  ชนะตนเอง
          ชีวิตของคนนั้นนับได้ว่ามีศัตรูที่จะต้องต่อสู้อยู่เสมอ ศัตรูนั้นมีทั้งภายในและภายนอก  ศัตรูภายนอกก็คือการต่อสู่ดิ้นรนกับอาชีพการงาน บางครั้งต้องทนหนาวทนร้อน ต้องตากแดดกรำฝน แม้จะเหน็ดเหนื่อยยากลำบากก็ต้องยอมทน ต้องต่อสู้เพื่อความอยู่รอดทั้งปัจจุบันและอนาคต การต่อสู้ดังกล่าวนี้ เป็นการต่อสู้กับศัตรูภายนอก หากมีความขยัน บากบั่น อดทน ไม่ทัอถอยง่าย ๆ ก็จะเป็นการต่อสู้ที่เอาชนะได้โดยไม่ยาก

          ยังมีการต่อสู้อีกอย่างหนึ่ง เป็นการต่อสู้กับศัตรูภายใน กล่าวคือต้องรบกับกิเลสและสิ่งยั่วยวนต่าง ๆ ที่จะมาดึงเราไปในทางหายนะ ในทางชั่ว ทางต่ำ การต่อสู้ชนิดนี้ไม่ต้องใช้กำลังกาย แต่ต้องอาศัยกำลังใจเป็นอย่างมาก ถ้าผู้ใดมีกำลังใจอ่อนก็อาจยอมแพ้แก่อำนาจฝ่ายต่ำได้ง่าย ในที่สุดก็จะกลายเป็นที่สังคมรังเกียจ ถูกประณามว่าเป็นคนไม่ดี

         หลวงวิจิตรวาทการ กล่าวเป็นคติชีวิตไว้ว่า “…ในกระแสน้ำเชี่ยว ปลาย่อมจะว่ายทวนน้ำ ปลาที่ลอยตามน้ำ ก็มีแต่ปลาตาย มนุษย์ต้องต่อสู้กับอุปสรรค เหมือนปลาที่ว่ายทวนน้ำ ผู้ที่ปล่อยโชคชะตาไปตามเหตุการณ์ ก็เหมือคนที่ตายแล้ว…” และ มนุษย์จะสูงขึ้น ก็เพราะการต่อสู้กับอุปสรรค
  เพราะฉะนั้น  จึงต้องพยายามเอาชนะอำนาจฝ่ายต่ำให้ได้ จักได้ชื่อว่าเป็นผู้ชนะตนเองอันนับเป็นความชนะที่ประเสริฐแท้

พฤติกรรมที่ปรารถนาให้ผู้เรียนปฏิบัติ 
-  ผู้เรียนรู้จักปฏิเสธตัวเอง จากความอยากที่เกิดขึ้นภายในใจ
-  ผู้เรียนสามารถเลือกทำในสิ่งที่ถูก ต้องมากกว่าสิ่งที่ถูกใจ
-  ปลูกฝังให้มีความเพียรทน มีความมุมานะในการทำงาน หรือกิจการต่าง ๆ
-  ให้มีความพยายามที่จะเอาชนะสิ่งที่ไม่ดีที่อยู่ในตัวเรา จนเกิดเป็นนิสัย