ศิลปะการสอนคำสอนบทที่ 7 กิจกรรม
ถ้าเราบังคับให้เด็กๆ นั่งฟังการสอนของเราก็จะได้ผลที่น้อยมาก จากประสบการณ์สอนเราว่า ประสิทธิภาพในการเรียนการสอนจะเพิ่มทวีขึ้น ถ้าหากให้เด็กๆ ได้ลงมือกระทำอะไรบ้างด้วยตัวของเขาเอง
คำถามสำคัญเกิดขึ้นไม่ใช่ว่า “เราจะทำให้บทเรียนของเราน่าสนใจได้อย่างไร” แต่ “เราจะทำให้เด็กๆ สนใจในศาสนาอย่างไร” เราจะให้พวกเขานึกคิดเกี่ยวกับศาสนาได้อย่างไร คำนอบก็คือ “ให้พวกเขาได้ลงมือกระทำอะไรบางสิ่งซิ”
ไม่มีอะไรที่จะกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้สิ่งใดสิ่งหนึ่งได้ดีกว่าการให้โอกาสคนแสดงความสามารถและใช้มันให้เป็นประโยชน์ จึงเป็นแนวปฏิบัติที่ดีที่จะมีงานเล็กๆ น้อยๆ สำหรับเด็ก ๆ เพื่อเป็นโอกาสให้เขาได้ประยุกต์สิ่งที่เขาเรียนรู้และตรวจสอบความเข้าใจของเด็ก ๆ ด้วย
1. สมุดบันทึกคำสอน
ก.แบบที่ง่ายที่สุดคือการลอกสิ่งที่ครูสรุปให้บนกระดานดำ การย่อนี้แน่นอนต้องเป็นประโยคสั้นๆ หรือคำที่มีความหมายที่จัดให้อยู่ในรูปแบบของแผนภูมิ หรือเป็นรูปวาดแบบง่ายๆ ให้เด็กๆ ลอกแบบคร่าวๆ ก่อนแล้วค่อยไปทำอย่างละเอียดที่บ้าน โดยที่เขาอาจจะเพิ่มเติมความประทับใจ เพิ่มสีสัน เขียนคำวิพากษ์วิจารณ์ เขียนคำภาวนา ฯลฯ สมุดบันทึกคำสอนนี้ให้เก็บไว้ใกล้ตัว ถ้ามีอะไรที่เกี่ยวกับศาสนา ความประทับใจ มีภาพ มีข้อความ ก็ให้เป็นอิสระในการเพิ่มเติมให้เป็นการแสดงออกของเด็กเอง ครูคอยแก้ไขแนะนำด้วย ถ้าให้ตื่นเต้นควรให้มีการแสดงผลงาน แต่อย่าเน้นการทำอวดหรือแข่งขันกัน เพราะจะทำให้คุณค่างานลดน้อยลงไป เมื่อครูย่อบนกระดานและนักเรียนลอกเสร็จแล้ว ครูอาจจะลบข้อความบนกระดานออกแล้วถามนักเรียน ให้ช่วยให้เขียนขึ้นใหม่ อาจให้เด็กๆ ช่วยทบทวนเนื้อหาที่เรียนด้วยคำพูดของเขาเอง อาจให้เด็กๆ แต่งคำภาวนาให้สอดคล้องกับคำสอนที่ได้เรียนรู้ไปเช่น หลังจากเรียนเรื่องศีลล้างบาป ครูอาจจะให้เด็กๆ เขียนคำภาวนาเพื่อขอบพระคุณพระเจ้าสำหรับพระพรที่พระองค์ประทานผ่านศีลล้างบาป ครูอาจจะชี้แนะให้เด็กภาวนา โดยเริ่มจากการเขียนบทนำ เช่น “ข้าพเจ้าเสียใจที่ได้กระทำบาปเพราะว่า.....ทิ้งช่องว่างไว้ให้เด็กเติมเหตุผลในความเสียใจนั้นๆ
ข.วาดภาพ
ให้เด็กๆ วาดสัญลักษณ์ของศีลศักดิ์สิทธิ์ กิจการแห่งความเมตตากรุณา บัญญัติ สานุศิษย์ งานเลี้ยง ฯลฯ เมื่อเราอธิบายเกี่ยวกับชีวิตองพระคริสต์ ให้เด็กวาดแผนที่ปาเลสไตน์และทำเครื่องหมายในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์หรือที่ที่เกิดเหตุการณ์สำคัญ การให้ประดิษฐ์อักษรถ้อยคำที่มีความหมาย เช่น
“เราเป็นแสงสว่างส่องโลก”
“จงแบกกางเขนและตามเรามา”
ค.การทำแบบทดสอบ
เช่น การสอนเรื่องศีลล้างบาป เราอาจจะทำแบบทดสอบดังนี้
ผีปีศาจ การเข้าสู่สวรรค์ วิญญาณของเรา บาปของเรา ลูกของพระ
ศีลล้างบาปทำให้เรา..........................................
เราได้รับเครื่องหมายประทับตราลงบน...................
ศีลล้างบาปช่วยชำระ.........................................
ศีลล้างบาปให้สิทธิเราเป็น...................................
ในศีลล้างบาปเราประกาศละทิ้ง.............................
ง.ละคร ให้เด็กแสดงละคร
จ.อภิปราย สำหรับเด็กโต ๆ